မိတ္ေဆြတုႏွင့္ မိတ္ေဆြစစ္

အေဆြဟုေခၚ၍ မ်က္ေမွာက္၌သာ အေဖာ္သဟဲျပဳလ်က္ မ်က္ကြယ္၌ ရန္သူလိုျဖစ္ေသာသူသည္ ဟန္ေဆာင္မိတ္ေဆြမည္သည္။ အၾကင္သူသည္ အေၾကာင္းကိစၥေပၚလတ္ေသာ္ အေဖာ္သဟဲျပဳ၏၊ ထိုသူသည္ မိေဆြစစ္မည္၏။
ေလာက၌ မိတ္ေဆြစစ္ႏွင့္ေ၀း၍၊ မိတ္ေဆြတုႏွင့္ ေပါင္းသင္းမိက အက်ဳိးစီးပြားပ်က္ျပားျခင္းကို မုခ်ႀကံဳရေပအံ့။
မိတ္ေဆြတု (၄) မ်ဳိး
၁။ “အညဒတၱဳဟရ” မိမိထံမွသာ လာေရာက္ယူေဆာင္ေလ့ရွိေသာ မိတ္ေဆြတု။
၂။ “၀စီပရမ” ႏႈတ္ျဖင့္သာ လိုလားေယာင္ျပဳလုပ္လ်က္ တစ္စံုတစ္ရာ လက္မပါေသာ မိတ္ေဆြတု။
၃။ “အႏုပၸိယဘာဏီ” အၾကိဳက္လိုက္၍ ေျပာဆိုတတ္ၿပီး ကြယ္ရာတြင္ ရန္သူသဖြယ္ ျပဳတတ္ေသာ မိတ္ေဆြတု။
၄။ “အပါယသဟာယ” ပ်က္စီးေၾကာင္း၌သာ အေပါင္းေဖာ္ျဖစ္ေသာ မိတ္ေဆြတု။
၁။ အညဒတၱဳဟရ မိတ္တုအဂၤါ (၄) ပါး
၁။ ယူသာယူတတ္၏။
၂။ နည္းေသာဥစၥာကို ေပးျခင္းျဖင့္ မ်ားစြာေသာဥစၥာကို အလိုရွိ၏။
၃။ မိမိေဘး ႀကံဳခိုက္သာ မွီခို၍ အမႈကိစၥေဆာင္ရြက္ေပးၿပီး ေဘးလြတ္ေသာအခါ ျပန္မၾကည့္သတိရမႈ မရွိျခင္း။
၄။ အက်ဳိးစီးပြားရလိုေသာေၾကာင့္ ခ်ဥ္းကပ္ျခင္း။
၂။ ၀စီပရမ မိတ္တုအဂၤါ (၄) ပါး
၁။ လြန္ၿပီးေသာ အေၾကာင္းအရာျဖင့္ ခ်ီးေျမွာက္ျခင္း။
၂။ မျဖစ္ေသာ အေၾကာင္းအရာျဖင့္ ခ်ီးေျမွာက္ျခင္း။
၃။ အခ်ီးအႏွီး ေလာကြတ္ျဖင့္ ခ်ီးေျမွာက္ျခင္း။
၄။ ျဖစ္ဆဲကိစၥတို႔၌ ပ်က္စီးျခင္းကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ခ်ီးေျမွာက္ျခင္း။
၃။ အႏုပၸိယဘာဏီ မိတ္တုအဂၤါ (၄) ပါး
၁။ မေကာင္းမႈ၌ တိုင္ပင္သည္ကိုလည္း ခြင့္ျပဳျခင္း။
၂။ ေကာင္းမႈ၌ တိုင္ပင္သည္ကိုလည္း ခြင့္ျပဳျခင္း။
၃။ မ်က္ေမွာက္၌ ခ်ီးမြမ္းစကားဆိုျခင္း။
၄။ မ်က္ကြယ္၌ ကဲ့ရဲ႕စကားဆိုျခင္း။
၄။ အပါယသဟာယ မိတ္တုအဂၤါ (၄) ပါး
၁။ ေသရည္အရက္ ေသာက္စားျခင္းတို႔၌ အေပါင္းေဖာ္ျဖစ္၏။
၂။ အခါမဲ့သြားလာျခင္း၌ အေပါင္းအေဖာ္ျဖစ္၏။
၃။ ပြဲလမ္းသဘင္ေပ်ာ္ရႊင္လိုက္စားမႈ၌ ေပါင္းေဖာ္ျဖစ္၏။
၄။ ေလာင္းကစားျခင္း၌ အေပါင္းေဖာ္ျဖစ္၏။

မိတ္စစ္ မိတ္ေကာင္း (၄)မ်ဳိး
၁။ “ဥပကာရ” ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ ေကာင္းေသာ စိတ္ႏွလံုးရွိသည့္ မိတ္ေဆြစစ္။
၂။ “သမာနသုခဒုကၡ” ခ်မ္းသာအတူ၊ ဆင္းရဲလည္းအတူျဖစ္ေသာ ေကာင္းေသာစိတ္ႏွလံုးရွိသည့္ မိတ္ေဆြစစ္။
၃။ “အတၱကၡာရီ” အက်ဳိးစီးပြားကို ေျပာၾကားတတ္ေသာ ေကာင္းေသာစိတ္ႏွလံုးရွိသည့္ မိတ္ေဆြစစ္။
၄။ “အႏုကမၸက” အက်ဳိးစီးပြားကို အစဥ္ေစာင့္ေရွာက္တတ္သည့္ စိတ္ႏွလံုးေကာင္းရွိသည့္ မိတ္ေဆြစစ္။
၁။ ဥပကာရ မိတ္ေဆြစစ္အဂၤါ (၄) ပါး
၁။ မူးယစ္ေနျခင္းျဖင့္ ေမ့ေလ်ာ့ေနေသာ မိတ္ေဆြကို ေစာင့္ေရွာက္တတ္၏။
၂။ မိတ္ေဆြ၏ ပစၥည္းဥစၥာကို ေစာင့္ေရွာက္တတ္၏။
၃။ ေၾကာက္႐ြံ႕ေနေသာ မိတ္ေဆြ၏ အားကိုးရာျဖစ္၏။
၄။ ျပဳဖြယ္ကိစၥျဖစ္ေပၚလာက အကူအညီေတာင္းခံသည္ထက္ ႏွစ္ဆေသာ စည္းစိမ္အေထာက္အပံ့ကို ေပးတတ္၏။
၂။ သမာနသုခဒုကၡ မိတ္ေဆြစစ္အဂၤါ (၄) ပါး
၁။ လွ်ဳိ႕၀ွက္တတ္ေသာ စကားကိုေျပာၾကားတတ္ျခင္း။
၂။ မိတ္ေဆြ၏ လွ်ဳိ႕၀ွက္အပ္ေသာအမႈကို လံုၿခံဳေအာင္ လွ်ဳိ႕၀ွက္ျခင္း။
၃။ ေဘးရန္ရွိေသာအခါ စြန္႕လြတ္၍ မသြားျခင္း။
၄။ အေရးကိစၥႀကံဳလွ်င္ မိတ္ေဆြအတြက္ အသက္ကိုေသာ္လည္း စြန္႕လြတ္ႏိုင္ျခင္း။
၃။ အတၱကၡာရီ မိတ္ေဆြစစ္အဂၤါ (၄) ပါး
၁။ မေကာင္းမႈမွ တားျမစ္တတ္၏။
၂။ ေကာင္းမႈ၌ တိုက္တြန္း ႏႈိးေဆာ္တတ္၏။
၃။ မၾကားဖူးေသာ အၾကားအၿမင္ ဗဟုသုတမ်ားကို ေျပာၾကားတတ္သည္။
၄။ နတ္႐ြာ နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း ေကာင္းေသာတရားကို ေျပာၾကားတတ္၏။
၄။ အႏုကမၸက မိတ္ေဆြစစ္အဂၤါ (၄) ပါး
၁။ မိတ္ေဆြ၏ ဆုတ္ယုတ္ပ်က္စီးျခင္းကို မႏွစ္သက္။
၂။ မိတ္ေဆြ၏ အက်ဳိးစီးပြား ျဖစ္ထြန္းႀကီးပြားျခင္းကို ႏွစ္သက္၏။
၃။ မိတ္ေဆြအား ေက်းဇူးမဲ့ ကဲ့ရဲ့စကား ေျပာၾကားသူကို ကန္႔ကြက္တားျမစ္တတ္၏။
၄။ မိတ္ေဆြအား ခ်ီးမြမ္းစကားေျပာၾကားသူကို ေထာက္ခံတတ္၏။